Η Λατρεία του Ήλιου στην Ιαπωνία

Η εθνική, πολυθεϊστική Θρησκεία της Ιαπωνίας, το ελάχιστα γνωστό Σίντο, αποτελεί έναν εκπληκτικό συνδυασμό μύθου, εθνικών συναισθημάτων, λατρείας των προγόνων και ενός υψηλά ανεπτυγμένου μυστικισμού. Οι Ιάπωνες συγγραφείς ισχυρίζονται πάνω στο θέμα αυτό ότι η θεωρητική ανάλυση δυτικού τύπου είναι παντελώς ακατάλληλη για το Σίντο. Πρόκειται περισσότερο για ένα σύστημα τελετουργιών, αισθημάτων και έντονων ποιητικών αντιλήψεων, ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία πως η πραγματοποίηση των εθνικών αυτών τελετών, έδωσε μέσα από τους αιώνες μία πανίσχυρη αυτοπεποίθηση στο ιαπωνικό έθνος, όπως και μία σαφέστατη θέση του στην πανανθρώπινη κοινωνία και το Σύμπαν.

Η Ιαπωνική Κοσμογονία που καταγράφηκε για πρώτη φορά τον 7ο αιώνα πριν την εποχή μας, αναφέρει πως τα νησιά δημιουργήθησαν από τα πρωταρχικά ύδατα, από ένα ουράνιο ζεύγος που έκανε να γεννηθούν μέσα από την σπερμουργία του πολλές άλλες φυσικές μορφές. Όταν η σύζυγος κάηκε κάποτε και πέθανε, γεννώντας το στοιχείο της Φωτιάς, ο σύζυγός της απέστρεψε το βλέμμα του γιά να μή δεί το απανθρακωμένο σώμα της, σταμάτησε για να εξαγνιστεί και μετά έφυγε μακριά. Από το δεξί του μάτι γεννήθηκε ο Ήλιος (που στην Ιαπωνική Παράδοση νοείται ως θηλυκός) και από το αριστερό του η Σελήνη (που νοείται ως αρσενική). Η Σελήνη παίζει πολύ μικρό ρόλο στην ιαπωνική Μυθολογία, από την μύτη όμως του συζύγου δημιουργήθηκε και ο Σουζάνο ο Νο Μικότο- ο οποίος αναπαριστά την βία, τα γήϊνα χαρακτηριστικά, την φθορά και τον Θάνατο, ενώ αντιθέτως η Ηλιακή Θεά που ονομάζεται Αματεράσου, αντιπροσωπεύει το Φως και την Αγνότητα. Για την ιαπωνική εθνική Παράδοση η Αματεράσου, δηλαδή ο Ήλιος, καθιερώθηκε ως το κατ'εξοχήν σύμβολο του έθνους των Ιαπώνων.

Ο Σουζάνο Νο Μικότο, συνειδητοποιώντας ωστόσο πως η Γη μπορούσε να δημιουργηθεί και επιπλέον να κατοικηθεί, εάν όμως συνεργάζονταν οι δύο αντίθετες δυνάμεις, προσπάθησε να διεισδύσει στο σπίτι της Αματεράσου, η οποία όμως κρύφτηκε σε μιά σπηλιά και άφησε ολόκληρο τον Κόσμο στο σκοτάδι (Υπάρχει ένας ικανός αριθμός σπηλαίων στη σύγχρονη Ιαπωνία, που για το καθένα από αυτά λέγεται πως είναι η συγκεκριμένη σπηλιά στην οποία κρύφτηκε η Θεά). Τελικά όμως, οι άλλοι Θεοί την έπεισαν να βγεί από την σπηλιά. Ανάμεσα στα Ιερά αντικείμενα που χρησιμοποιήθησαν για να βεβαιώσουν την έξοδό της ήταν ένας καθρέπτης. Εικόνα αυτού του συγκεκριμένου καθρέπτη στέκεται πάνω στον περίφημο εθνικό βωμό των Ιαπώνων Ίζε.

Το Σίντο διδάσκει πως η Αματεράσου και ο Σουζανο Νο Μικότο αναπαριστούν όχι τα λεγόμενα Καλό και Κακό του δυτικού δυϊσμού, αλλά δύο αντίθετα στοιχεία που ωστόσο είναι απαραίτητα για να παραχθεί η ζωή στην Γη. Τελικά, ο Κόσμος ολοκληρώθηκε και η Αματεράσου έγινε πρόγονος του πρώτου Αυτοκράτορα στην Ιαπωνία. Η Θεά Ήλιος είναι το κέντρο της λατρείας του Σίντο, το οποίο έχει την πρόθεση να ενώσει τους ανθρώπους. Ο στόχος του Σίντο είναι η διατήρηση της Αρμονίας στην Ανθρωπότητα, την Φύση και τους Θεούς. Η μεγαλύτερη πραγματικότητα που είναι ορατή στούς ουρανούς, γίνεται σύμβολο της άλλης, της απτής πραγματικότητας, εκείνης που είναι κατανοητή αλλά και αντικείμενο σεβασμού στην κοινωνία των ανθρώπων (θεσμοί, έθνος, σύμβολα κ.ο.κ.). Το έθνος των Ιαπώνων αριθμεί δώδεκα Μεγάλους Θεούς των οποίων τα κατορθώματα απεικονίζονται σε δώδεκα πίνακες στους περίβολους των Ιερών τους.

Τα πρώτα στοιχεία του Σίντο (που σημαίνει "Οδός των Πνευμάτων") προέρχονται απο τον 7ο αιώνα πριν την εποχή μας, όταν δηλαδή εισήχθη η ιαπωνική γραφή. Οι πρώτες πηγές αυτού του συστήματος βρίσκονται όμως σε πολύ παλαιότερες εποχές. Την εποχή του Μεσαίωνα το Σίντο επηρεάστηκε αρκετά από τον Βουδισμό, οι δύο θρησκείες χωρίστηκαν όμως οριστικά από τον 18ο αιώνα. Το 1946, οι χριστιανοί Αμερικανοί κατακτητές απαίτησαν από τον Αυτοκράτορα της Ιαπωνίας να απορρίψει την θεία του καταγωγή, ως τμήμα της κατάρριψης της εθνικής θρησκείας. Φαίνεται όμως ότι αυτή η, ούτως ή άλλως, τυπική απόρριψη είχε ελάχιστη επίδραση στην πολύ δυνατή συμβολική σχέση που ισχυροποιήθηκε μέσα στους αιώνες, ανάμεσα στην Ηλιακή Θεά και την Αυτοκρατορική Οικογένεια. Από την άλλη πλευρά, η επιφανειακή "υποχώρηση" του κρατικού Σίντο, επέστρεψε την εθνική Θρησκεία στον απλό λαό. Οι ιερείς, χωρίς κυβερνητική βοήθεια, στράφηκαν αναγκαστικά προς τον πληθυσμό. Όταν λοιπόν ήλθε ο καιρός να ανακατασκευάσουν οι Ιάπωνες τον μεγάλο βωμό στο Ίζε, σημειώθησαν πάρα πολλές και μεγάλες δωρεές από τον πληθυσμό. Περισσότεροι από 50 εκατομμύρια Ιάπωνες συμμετείχαν στην ανακατασκευή του βωμού το 1953 και ακόμη περισσότεροι στην δεύτερη φάση, το 1973.